Mistrzyni tańca na linie

Lubię czytać biografie - szczególnie te dobrze napisane. Mogłoby się wydawać, że to najłatwiejszy gatunek literacki - wystarczy zebrać najważniejsze daty z życia bohatera, poczytać źródła i wynotować kilka odpowiednich cytatów, poszukać (jeśli to ktoś w miarę współczesny) ludzi którzy go znali i z nimi porozmawiać, a później usiąść i posklejać wszystko w logiczną całość. I gotowe.

Niestety, życie pokazuje, że to co teoretycznie wydaje się proste, w praktyce już takie nie jest - dlatego nie raz i nie dwa razy zdarzało mi się odkładać czyjąś biografię z niechęcią połączoną z zawodem - bo niby taka ciekawa postać, a książka nudna jak mało co...

George Bidwell to jeden z tych autorów, którzy sztukę pisania biografii opanowali wręcz koncertowo, więc po każdą jego książkę sięgam z ogromną ciekawością. Brytyjczyk, przez wiele lat mieszkający w Polsce pisał swoje książki po angielsku, a jego żona Anna przekładała je na język polski. Większość jego twórczości stanowią beletryzowane biografie słynnych Anglików, oprócz nich wydał Bidwell kilka powieści historycznych oraz zbiorów reportaży.

"Najcenniejszy klejnot" to historia najsłynniejszej chyba europejskiej władczyni, czyli Elżbiety I Tudor. Podziwiana przez współczesnych, stała się inspiracją dla całej rzeszy późniejszych twórców - malarzy, pisarzy, filmowców, a także wdzięcznym tematem dla wielu historyków na całym świecie.

Podstawowe fakty z biografii Elżbiety są doskonale znane - w wieku 3 miesięcy ogłoszona została następczynią angielskiego tronu, a kiedy skończyła trzy latka jej matka została ścięta, a ona sama uznana za dziecko z nieprawego łoża. Kiedy skończyła 14 lat zmarł jej ojciec a na tron wstąpił młodszy brat Edward. Kolejne 6 lat to dla Elżbiety okres względnego spokoju, niestety po śmierci brata na tron angielski wstąpiła Maria Tudor, najstarsza z dzieci Henryka VIII i zagorzała katoliczka. Jej rządy przyniosły prześladowania protestantów, a sama Elżbieta, przez wielu uznawana za naturalną przywódczynię wyznawców anglikanizmu znalazła się w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Dzięki ogromnej determinacji i opanowaniu udało się Elżbiecie uniknąć zastawianych na nią pułapek i przetrwać okrutne rządy siostry. Wreszcie w wieku 25 lat została koronowana na władczynię Anglii i zasiadała na jej tronie przez kolejne 45 lat. W tym czasie jej kraj zyskał status mocarstwa z którym liczyli się wszyscy europejscy władcy, nastąpił rozwój gospodarczy i kulturalny, zaś królowa wyszła zwycięsko ze sporów z władczynią Szkocji Marią Stuart oraz królem Hiszpanii, którzy planowali pozbawić ją tronu. Jedynym minusem jaki współcześni zauważali w jej rządach był brak potomstwa - królowa nigdy nie wyszła za mąż i na jej osobie zakończyła się dynastia Tudorów.

W swojej biografii Bidwell przytacza te najważniejsze fakty z życia królowej, omawia sposób prowadzenia polityki wewnętrznej i zagranicznej, wspomina najważniejsze osoby, które kształtowały osobowość przyszłej władczyni, a także jej najbliższych współpracowników z okresu kilkudziesięcioletnich rządów, jednak to co najważniejsze to sama Elżbieta - jej charakter, poglądy, lęki i słabostki, wady i zalety.
Elżbieta była obdarzona nieprzeciętną inteligencją, władała siedmioma językami, interesowała się literaturą i sztuką, czytała dzieła historyczne, teologiczne i filozoficzne, oraz, co szczególnie ważne w przypadku władcy, miała ogromny wdzięk i umiejętność zjednywania sobie rozmówców, nawet tych wrogo nastawionych do jej osoby. Z drugiej strony trzeba pamiętać, że tragiczne wydarzenia z okresu wczesnego dzieciństwa (żeby tylko wymienić uwięzienie i śmierć matki, w której egzekucji trzylatka uczestniczyła, egzekucja jednej z kolejnych żon ojca, intrygi dworskie) miały decydujący wpływ na dalsze życie księżniczki - obsesyjna wręcz niechęć do małżeństwa, skrytość i nieufność to najważniejsze skutki tamtych traumatycznych przeżyć.
Z kart książki przemawia do nas wielka władczyni i niezwykła kobieta, która stara się pokonać nękające ją demony, kobieta w rękach której spoczywają losy milionów, a która równocześnie nie do końca radzi sobie z własnymi uczuciami - Bidwell ukazuje nam nie postać z pomnika, ale człowieka często nękanego wątpliwościami i lękami.

"Najcenniejszy klejnot" (podobnie jak inne biografie pióra George'a Bidwella) to świetna książka zarówno dla osób zainteresowanych historią jak i dla tych, którzy nie do końca są zorientowani, kto zacz ci Tudorowie -  zaręczam, że ta historia was nie znudzi.